Karadeniz bölgesinin fındıktan sonra en önemli tarımsal ürünü olan kivinin yetiştiricilik açısından budama işlemi önemli bir yere sahiptir.
Kivide yaz budaması çiçeklenmeden hemen sonra başlar ve yaz boyu devam eder. Ancak ideali meyvenin fındık büyüklüğünde olduğu zaman hem budamanın hem de meyve seyreltilmesinin yapılmasıdır.
Budamanın yapılacağı günün serin olması, bunun için sabah ve ikindi sonrası yapılması bitkinin su kaybını en aza indirir, bitkinin strese girmesini engeller.
Yaz Budaması Nasıl Yapılmalı?
1-Yaz budamalarına İlk önce çiçek açmayan ve tellerden dışarıya sarkmış olan dallar yaklaşık olarak 1,5 metreden kesilirler.
2-Budama yapılırken yere bakan göz üzerinden sürgünler kesilir. Böylelikle uçta kalan göz güneşten daha az etkilenir ve geç sürer.
3-Çiçek açarak meyve bağlamış dallar şayet gelecek yıl bırakılmayıp kış budamasında kesilecek ise son meyveden itibaren 5-6 yaprak kalacak şekilde kesilir.
4-Yaşlı dallardan çıkan obur dallar ana gövde çıplaklaşmayacaksa dipten kesilir. Ana kordonların çıplaklaşması söz konusu ise 1 m mesafeden uçları kesilerek bu dallardan gelecek yıllarda meyve verecek ürün çubuklarının oluşması sağlanır.
5-Kordona ve diğer dallara sarılmış dallar sarıldığı yerden kesilip çıkartılır.
6-Yaz budaması ağaçlarda vegetatif ve generatif dengeyi bozmayacak şekilde yapılmasına özen gösterilmelidir.
7-Yaz budamaları yapılırken aşırıya kaçmamaya dikkat etmek gerekir. Aksi takdirde meyve yanıklıkları söz konusu olabilir.
Meyve Seyreltmesi
Kivilerde diğer meyvelerdeki gibi hastalık ve zararlıların yol açtığı bir durum olmaması durumunda meyve dökümleri olmaz. Bu nedenden dolayı Meydana gelen tüm meyveler hasat zamanına kadar omca üzerinde kaldığından seyreltilmenin elle yapılması gerekir. Meyveler teşekkül ettikten sonra seyreltme işine ne kadar erken başlanılırsa kalan meyveler o kadar irileşir ve kaliteli olur.
Meyve seyreltilmesi ideal olarak meyvelerin yaklaşık fındık büyüklüğüne geldiği zaman yapılması uygundur. Eğer kış budaması usulüne uygun olarak yapılmış ise üçlü gruplar halinde oluşan meyvelerde ortadaki iri meyve bırakılıp diğer ikisinin, çiftli meyvelerde ise orta meyve bırakılıp yan meyvenin seyreltilmesi gerekir. Bununla beraber pazar değeri olmayan ikiz meyveler ve şekil bozukluğu olanlar da ağaçlardan toplanır.
Meyve seyreltilmesinde dikkat edeceğimiz en önemli husus ağacın yaşına göre meyve yüklemesi yapılmasıdır. Ağaçları fazla yoracak ve kısa sürede yaşlandıracak şekilde fazla meyve yüklemekten kaçınmalıyız.
Ekonomik verime geçmiş bir bahçeden yılda ortalama 3 ton ürün alacak şekilde yaz ve kış budamalarında dengeli budama yaparak, yeteri kadar ürün çubuğu bırakarak meyve yüklemek, uzun yıllar ağaçları yormadan ürün almayı sağlayacaktır.
İl Müdürümüz İsa Kaplan ''Yaz budamalarını ve meyve seyreltmesini zamanında ve tekniğe uygun yaparak; yüksek verim, kaliteli, depolamaya uygun, raf ömrü uzun ürün elde etmek mümkün olacaktır.'' İfadeleri ile kivide yaz budamasının önemine dikkat çekti.