Fındık yetiştiriciliğinde iyi meyve kalitesi ve randıman elde etmenin koşullarının başında hasadın vaktinde yapılması gelmektedir. Mevcut fındık çeşitlerimizin hepsi aynı anda hasat olumuna gelmemektedir. Bazı çeşitler erken bazı çeşitler geç olgunlaşmaktadır. İlimizde hasat zamanı yıllara göre az çok değişmekle beraber, bu yıl için sahil kolunda 10 Ağustos, orta kolda 17 Ağustos, yüksek kolda ise 24 Ağustos olarak belirlenmiştir.
Fındığın Hasat Olumuna Geldiğini Nasıl Anlarız
Fındıkta hasat zamanı ve şekli( elle hasat, makinalı hasat, vb.) gerek verimliliği gerekse kaliteyi önemli oranda etkilemektedir. Bundan dolayı gerek ulusal gerekse uluslararası yapılan araştırma sonuçlarına göre tespit edilen kıstaslar çerçevesinde hasat yapılmalıdır. Bu kıstaslar
1- Fındık zuruflarında sararma ve kızarmanın % 80 oranına ulaşması,
2- Fındık tanelerinin zuruf içerisinde dönmeye başlaması
3- Zurufun kolay bir şekilde soyulabilmesi
4- Fındık dalları silkelendiğinde dalda bulunan meyvelerin yarıdan fazlasının dökülmesi
5- Fındığın sert kabuğunun ¾ nispetinde kızarması ve çeşide özgü renk, tat ve sertliği alması
6- Fındığın nem oranının % 28-30 seviyelerinin altına düşmesi
7- Fındık içindeki göbek bağının kahverengi görüntüsünü almış olması
8- Hasat olum kıstas olarak kullanılan bir diğer kıstas kabuklu ve iç meyve iriliğidir. Fındık meyveleri hasat olgunluğundan yaklaşık 3-4 hafta önce olgun meyveye yakın iriliğe ulaşmaktadırlar. Ancak iç meyve iriliğindeki artışlar hasat olgunluğuna kadar sürmektedir.
Erken Ve Geç Hasadın Sakıncaları Nelerdir
İlimizde fındık üreticileri çeşitli nedenlerden dolayı hasadı erken yapmak istemektedirler. Erken hasat yapılışının en önemli nedenleri olarak; özellikle son yıllarda insan işgücü bulma zorluğu nedeniyle henüz yoğun hasat ve işgücü talebinin olduğu döneme girilmeden daha kolay işgücü tedarik edilmesi, hasat harman ve kurutma işlemlerinin yağışlı mevsime kalmaması ve çok meyilli alanlarda erken dönemde meyvelerin yere dökülmeden daldan toplanmasının en uygun usul olarak kabul görmesi sıralanabilir. Ancak son yıllarda fındık üreticilerimiz erken hasadın getirdiği olumsuzlukları gördükçe bu alışkanlıklarından vazgeçmeye başlamıştır. Özellikle Devletimizin TMO vasıtasıyla randımanlı ve kaliteli fındığı verdiği destekleme alım fiyatları üreticilerimizi uygun hasat kriterlerine uyma yönünde teşvik etmektedir.
Fındık çeşitleri kendine has sertlik, lezzet ve tada ulaşmadan hasat edildiklerinde meyve kalitesi önemli oranda düşmektedir. Bu fındıkların uzun süre muhafaza edilmesi güçleştirdiği gibi raf ömrünü kısaltmaktadır. Fındığın hasadının erken yapılması durumunda aşağıdaki olumsuzluklar görülmesi muhtemeldir.
1- Tam hasat gelmeden toplanan fındıklar, kurutulduktan sonra dıştaki sert meyve kabuğunun rengi donuk kalmaktadır.
2- Erken hasat durumunda fındık kurutulduktan sonra buruşuk iç oranı artmakta, dolayısıyla randıman düşmektedir.
3- İç fındık ticareti bakımından önemli bir kalite özelliği olan beyazlatma oranı erken hasat edilen fındıklarda düşmektedir.
4- Erken hasat fındıkta ham yağ oranını ve protein oranını olumsuz yönde etkilemektedir.
5- Nem miktarı fındığın muhafaza ömrünü etkileyen en önemli kıstaslardan biridir. Erken hasat edilen fındıklarda nem oranının yüksek olması nedeni ile kurutma işlemi hem uzun sürmekte, hem de sağlıklı bir şekilde yapılamamaktadır, fındığın depoda bekleme süresi kısalmaktadır.
6- Erken hasat edilen fındıklarda göbek boşluğu büyümekte ve bu boşlukta yer yer çürümeler olabilmektedir.
7- Erken hasat edilen fındıklarda aflatoksin oluşumu artmaktadır.