Bilindiği üzere, Tarım Sigortaları Havuzu tarafından kapsama alınacak ürünler, riskler, bölgeler ve işletme ölçekleri itibariyle Devlet tarafından sağlanacak prim desteği miktarları, her yıl Bakanlığımızın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmektedir. Tarım Sigortaları 2023 yılı uygulamalarının yer aldığı "Tarım Sigortaları Havuzu Tarafından Kapsama Alınacak Riskler, Ürünler ve Bölgeler ile Prim Desteği Oranlarına İlişkin 24.11.2020 tarih ve 3205 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 25/11/2020 tarih ve 31315 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Karar ile; Bitkisel ürünler için dolu ana riski ile birlikte fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, sel ve su baskını ek riskleri dolu paketi halinde; bu sayılan risklere ilave olarak, isteğe bağlı olmak üzere; açık alanda yetiştirilen meyveler için don riski, meyve bahçeleri ile bağlarda dolu ağı, örtü ve destek (telli terbiye) sistemleri ile bu sistemlerin altında bulunan ürünler, meyve ağaçları, asmalar ve fidanlar için dolu ağırlığı ve taşıt çarpması riskleri, kiraz ürününde yağmur riski, yaban domuzunun tarla ürünlerine, sebzelere ve çilek ürününe verdiği zararlar, Meyve ağaçları ve asmaların kendileri ile fidanlarında, paket halinde; dolu, fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, taşıt çarpması, kar ağırlığı, sel ve su baskını riskleri ile yaban domuzunun sadece fidanlara verdiği zararlar, İlçe bazlı kuraklık verim sigortasıyla, kuru tarım alanlarında yetiştirilen buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluklarında, dolu paketi dışındaki; kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış risklerinden kaynaklı verim azalışları, Seralar için dolu ana riski ile birlikte; fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, sel ve su baskını ile taşıt çarpması, kar ve dolu ağırlığı ek riskleri paket halinde, Büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar için ölüm riski ve ek olarak isteğe bağlı olmak üzere hırsızlık riski, Kapalı sistemde üretim yapılan, bio-güvenlik ve hijyen tedbirleri alınmış tesislerde yetiştirilen kümes hayvanları ile açık ve yarı açık sistemde yetiştirilen kümes hayvanları için ölüm riski, Denizlerde ve iç sularda yetiştirilen su ürünleri için ölüm riski ile kafes ve ağlar için kazalar, predatör saldırısı, fırtına, hortum, deprem, sel ve su baskını riskleri, Aktif (arılı) ve plakalı kovanlar için; fırtına, hortum, yangın, kuraklık, heyelan, deprem, sel ve su baskını, taşıt çarpması, nakliye ile vahşi hayvan saldırısı riskleri, ilgili genel şartlar ile tarife ve talimatlar kapsamında; Bakanlığımızın kayıt sistemlerine kayıtlı çiftçilerin, mevcut arazi, sera, ürün, tesis, işletme ve yetiştiricilik bilgileri dikkate alınarak, Tarım Sigortaları Havuzu tarafından teminat altına alınmıştır. 2021 yılında; meyve bahçeleri ve bağlarda destek (telli terbiye) sistemleri ile bu sistemlerin altında bulunan ürünler, meyve ağaçları, asmalar ve fidanlar için dolu ağırlığı ve taşıt çarpması riskleri teminat kapsamına alınmıştır. İlçe Bazlı Kuraklık Verim Sigortasında 2017 yılında kapsama alınan kuru alanlarda üretimi yapılan buğday ürünü ve sertifikalı tohumluğuna ilave olarak, ülke genelinde kuru alanlarda üretimi yapılan "arpa, çavdar, yulaf ve tritikale ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı kuru alanlarda üretimi yapılan "arpa, çavdar, yulaf ve tritikale ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluklarında", kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı yağış ve aşırı nem risklerinden kaynaklı verim azalışları teminat kapsamına alınmıştır. Devlet prim desteği oranı; tüm risklerde % 50 oranında uygulanacak, ancak açık alanda yetiştirilen meyvelerde çiçeklenme dönemi dolayısı ile sigorta paketindeki diğer riskler hariç sadece don riskinde 1/3 oranında ek prim desteği, ilçe bazlı kuraklık verim sigortasında ise; sigorta priminin % 60'ı oranında prim desteği, sağlanacaktır. Tarım sigortası prim desteğinden yararlanacak üreticilerin; 5488 sayılı Tarım Kanununun 20 nci maddesi (d) bendi ve geçici 2 nci maddesi ile 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanununun 13 üncü maddesi ikinci fıkrasında belirtildiği şekilde, Bakanlığımızın kayıt sistemlerine kayıtlı olmaları yasal bir zorunluluktur. Üreticilerin, tarım sigortası prim desteğinden yararlanabilmesi için bu kayıt sistemlerine kayıtlı olması veya güncellenmesi gereken ürünler için bu kaydını her sene güncellemesi gerekmektedir.
Tarım sigortası yaptırmayan üreticiler için; 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanununun 17 nci maddesinde belirtilen; "Bu Kanun kapsamında, uygulama yılında yer alan riskler için tarım sigortası yaptırmayan üreticiler, 20/06/1977 tarihli ve 2090 sayılı Kanundan yararlanamaz." hükmü uygulanmaktadır. Devlet destekli tarım sigortaları uygulamaları ile ilgili olarak, üreticilere bildirilmesi, gerekli duyuruların yapılması, üretici mağduriyetlerinin önlenebilmesi için 2021 yılı eğitim ve yayım faaliyetlerinde konuya yer verilmesi gerekmektedir. Ülkemizde meydana gelen doğal afetlerin Bakanlığımızca izlenebilmesi için; afetin meydana gelmesi ile birlikte, İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerimizce derhal ön tespit çalışmalarına başlanılacaktır. Afetlerden etkilenen ürünler, tesisler ve hayvanlar; ilçe bazında, köy/mahalle ve çiftçi sayısı ile birlikte, ürünler ve tesisler alanları, hayvanlar sayılarıyla ve hasar oranlarıyla birlikte ayrı ayrı belirtilecektir. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı'nın talebi üzerine özellikle hasar oranlarının parsel bazında yerinde ve zamanında belirlenmesi ve tutanak altına alınması önemlidir. Bu çalışma sonuçlarına göre, İl Tarım ve Orman Müdürlüklerimizce; 5363 Sayılı Kanun kapsamındaki doğal afetler için BİLGİ NOTU (EK-7) başlığı ile, 2090 Sayılı Kanun kapsamındaki doğal afetler için AFET İHBAR FORMU (EK-7) başlığı ile hemen Bakanlığımıza bilgi verilecektir. 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu'nun 17. maddesi gereğince, 24.12.2020 tarihinde yayınlanan 3205 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile uygulama yılı için belirlenmiş riskler (ilgili genel şartlar ile tarife ve talimatlar kapsamında) haricinde meydana gelen doğal afetlerden zarar gören üreticiler için; 2090 Sayılı Kanun" ve "Yönetmelik" hükümlerine uygun olarak, çalışmaların tamamlatılması sağlanacaktır. Bu genelgenin yayımı ile birlikte Bakanlığımızca daha önceki yıllarda gönderilen 2090 sayılı Kanun uygulamalarıyla ilgili genelgeler işlemden kaldırılmıştır. Çiftçilerin ürünlerini tarım sigortası yaptırmaları hususunda bilgilendirilmesi gerekmektedir.
TARSİM'in;
2023 yılı üretim sezonu için tarımsal ürünlerden fındıkta sigorta yaptırma bitiş tarihi 28 Şubat 2023'dir.
Kivide sigorta yaptırma bitiş tarihi 21 Şubat 2023'dir.
2023 yılı üretim sezonu için tarımsal ürünlerden çayda sigorta yaptırma yıl boyunca yaptırılabilir.
Üreticilerin sigorta yaptırabilmesi için öncelikle Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) kayıtlı olması ya da sistemdeki mevcut kayıtlarını güncellemesi gerekmektedir. "Bu kayıtların güncel olması halinde, TARSİM adına sigorta sözleşmesi yapmaya yetkili sigorta şirketleri ve bu şirketlerin yetkili acenteleri aracılığıyla bitkisel ürün sigortası poliçelerinin düzenlenmesi mümkün olmaktadır. Bitkisel ürünlerini sigorta yaptırmayı düşünen üreticilerimizin geç kalmadan 2023 yılı için ÇKS güncelleştirip daha sonra zor durumda kalmamaları adına tarım sigortalarını yaptırmaları gerekmektedir.
